ROMA

Vandaag ben ik (toch nog een dag eerder dan gepland) al in Rome aangekomen. Wat dat betreft heeft John gelijk gehad. Ik moet er wel bij zeggen dat ik - voor het eerst deze reis - 20 km noodgedwongen met de bus heb gereisd. De weg die ik had uitgekozen om Rome te bereiken (een kleine secundaire weg) werd zo druk en vooral fanatiek bereden (wel weinig vrachtverkeer) dat verder lopen niet verantwoord was. Ik heb een paar keer de berm in moeten springen om niet van mijn sokken gereden te worden. Ik was toch van plan het verhaal nog te kunnen navertellen. Ik ben dus gestopt met lopen bij een bushalte, ben daar op de bus gestapt (die na een uur kwam) en ben weer uitgestapt aan de rand van Rome, waar weer trottoirs waren en ik zonder gevaar voor eigen leven rustig de stad in kon lopen. Dat laatste stuk tot aan de kerk van San Giovanni in Laterano (Sint Jan van Lateranen) waren toch nog ruim 10 km. Deze kerk is het eindpunt van de Franciscaanse voetreis, omdat Franciscus in deze basiliek (waar toen de paus ook zijn zetel had) van de paus de goekeuring heeft gekregen voor zijn nieuwe orde.

Tegenover deze mooie kerk (de moeite waard om van binnen te bekijken) staat een groot monument wat aan deze gebeurtenis refereert (iemand anders staat - beter gezegd zit - op de foto).

Ik moet eerlijk zeggen dat het een geweldig gevoel is om na bijna 3 maanden en na ruim 2100 wandelkilometers over de Via Nomentana en de Via Tiburtina (straten die er - net als de bekende Via Appia - al in de tijd van de Romeinen waren) richting het centrum van Rome te stappen. Rome was - zoals gezegd - niet het doel van de reis, maar wel het eindpunt. Een aantal momenten die ik in deze mooie periode heb meegemaakt komen dan nog eens kort als een film voorbij.

4 November
4 November is een bijzondere dag. Niet alleen is mijn zus vandaag jarig (gefeliciteerd Corrie), maar de Italianen hebben deze dag (waarop in de Eerste Wereldoorlog in 1916 veel soldaten vielen in de strijd met Oostenrijk) uitgeroepen als de nationale dag waarop strijders en oudstrijders worden herdacht. Veel plaatsen hebben een straat of plein "IV Novembre" genoemd. Vanmorgen trof ik in Monte Libretto deze kleine optocht aan van plaatselijke notabelen - voorafgegaan door een klein groepje militairen - op weg naar een oorlogsmonument.

Voorlopig einde van deze weblog
Voor mij zit met deze bijdrage mijn reis erop. Morgen ga ik nog langs het Vaticaan en daarna ga ik Mieke ophalen van het vliegveld. De weersverwachting voor de komende week is uitstekend dus dat belooft op alle fronten nog een mooie week hier in Rome te worden. Eind volgende week hoop ik weer in Nederland te zijn en dan langzamerhand mijn "gewone" leventje weer op te pakken. Maar dan wel met een met een grandioze ervaring rijker. Ik hoop en verwacht dat ik met deze ervaring mijn leven samen met Mieke verder kleur en inhoud kan geven.

Ik wil vanaf deze plek iedereen die mij heeft gesteund bedanken. Dat geldt natuurlijk in de eerste plaats voor Mieke. Dankzij haar nimmer aflatende en onvoorwaardeljke steun heb ik het gered. Maar ook alle familie, vrienden en collega's die via deze weblog, email, SMS of telefoon mij hebben gesteund allemaal hartelijk dank. Tenslotte wil ik alle mensen die ik onderweg heb ontmoet (en dat zijn er intussen een heleboel) bedanken voor het leuke samenzijn dat we - soms kort, soms een hele avond, soms een aantal wandelkilometers - hebben gehad. Ook dat maakt van zo'n reis een boeiend avontuur.

A tutti: grazie per tutti
Ciao

Poggio Mirteto

Na een trip van 32 km kwam ik vanmiddag om vijf uur aan in Poggio Mirteto. Een leuk stadje boven op een steile heuvel. Ik had niet verwacht hier een internet-point aan te treffen, maar het mooie plaatsje is groter dan ik dacht. Op de plaatselijk piazza trof ik bijgaand richtingbord aan (het was al donker). Maar met de flitser kwam het toch aardig in beeld. Rome begint nu wel heel dichtbij te komen...




Schoenen
Ik heb maar eens foto gemaakt van mijn schoenen. Ik heb uitgerekend dat zij ieder op weg naar Rome zo'n kleine twee miljoen stappen hebben gezet. De zolen zien er nog prima uit (al moet ik wel zeggen dat ik stenen met scherpe punten steeds meer begin te voelen). Maar het leer aan de bovenkant (met name bij de "vouw" van de tenen) begint te scheuren (ik heb ze wel regelmatig ingevet). Zij zijn dus zondag in Rome letterlijk aan het eind van hun latijn. Na deze reis komen ze op een mooi plekje te staan als aandenken aan een mooie reis. Voor mijn toekomstige wandelingen met Mieke zal ik naar een nieuw paar moeten gaan uitkijken.

GPS
Ik deze reis heel veel gebruik gemaakt van een GPS. Dat is een apparaatje (op oplaadbare batterijen) dat in staat is op basis van signalen van satellieten tot op een paar meter nauwkeurig je positie te bepalen. Ik heb er dan een met wat extra "toeters en bellen", zoals een hoogtemeter, een kompas, een onderliggende (groffe) kaart, kilometer teller (zo weet ik dus hoeveel kilometer ik heb gelopen), tracklog (geeft op de kaart aan hoe en waar ik heb gelopen) enz.
Deze GPS heeft mij (vooral in het laatste deel vanaf Firenze) vaak geholpen en mee voorkomen dat ik fout liep.

Stroncone

Vandaag ben ik aangekomen in Stroncone en heb ik na twee dagen het Rieti-dal achter me gelaten. Stroncone ligt op 5 km afstand van Terni. Omdat er in Stroncone geen internet is ben ik even met de bus naar Terni gegaan. Gezien de grootte van de plaatsjes waar ik de komende dagen kom, verwacht ik dat ik voor zondag geen internet meer tegenkom en dat dit tot Rome mijn laatste weblog is. Natuurlijk zal ik - eenmaal aangekomen in Rome - jullie hiervan op de hoogte brengen.

Cammino di Francesco
De afgelopen twee dagen (zondag en maandag) ben ik in een soort U-bocht door het Rieti-dal gewandeld. Daarbij heeft mijn route grotendeels het daar uitgezette wandelpad "Cammino di Francesco" gevolgd. Dit is een route langs plaatsen waar Franciscus is geweest en waar nu een klooster is: Poggio Bustone, Rieti (2 stuks) en Greccio. Als jullie meer van deze wandelroute willen lezen (in het Italiaans) of plaatjes kijken: klik dan hier.
Van het klooster in Greccio, dat als het ware hoog tegen een berg is geplakt, heb ik een foto gemaakt:

Rieti

Vandaag ben ik - na een aantal dagen op plaatsen te hebben gezeten zonder internetfaciliteiten - aangekomen in Rieti. Dat ligt hemelsbreed op minder dan 100 km afstand van Rome, maar ik heb toch nog zo'n 150 km te wandelen. Mijn kilometerteller staat nu bijna (op 10 km na) op 2000 km. Ik verwacht vandaag over een week (op zondag 5 november a.s.) in Rome aan te komen. Ik ben hier in Rieti heel gastvrij ontvangen door de Franciscanen op het laatste deel van mijn Franciscaanse voetreis. Vanvond eet en slaap ik in het Oasi Franciscana San Antonio al Monte net buiten de stad Rieti. Een mooi en gastvrij "hotel" in een uistekende ambiance.

Spoleto
Na Montefalco heb ik nog Bevagna en Spoleto bezocht. Allemaal mooie oude plaatsen met een middeleeuws centrum. In Spoleto heb ik natuurlijk ook de beroemde dom bezocht. Met name de fresco's achter het altaar hebben op mij grote indruk gemaakt. Ik heb geprobeerd de frisheid te vangen in bijgaande foto. De zon door het kerkraam viel net op een deel van de fresco. Dat was voor mij erg mooi. Voor de foto wat minder.



Ponte delli Torri
Bij het verlaten van Spoleto ben ik over de Ponte delli Torri gegaan. Een brug uit de 14e eeuw, die alleen geschikt is voor voetgangers en tevens een aquaduct is. Ook Goethe heeft in zijn Italiaanse Reis (die ik al eens eerder op mijn voetreis ben tegengekomen) over deze brug geschreven. Het is een hele mooie manier om de indrukwekkende stad Spoleto te verlaten.


Rieti-dal
Gisteren ben ik het Rieti-dal ingetrokken via een mooie route vanaf Ferentillo en via Polino. Onderweg heb ik bijgaande foto gemaakt van een mooie grazige weide omzoomd met bomen in herfsttooi. En dat bij een temperatuur van 25°C. Ik voelde me heel bevoorrecht om daar op dat moment te mogen wandelen.

Montefalco

De streek waar ik nu in wandel is volgens mij wel een van de mooiste van mijn hele wandeltrip. Dat heeft enerzijds natuurlijk met de streek zelf te maken, maar anderzijds ook met de route die de schrijver van de Franciscaanse voetreis (Kees Roodenburg) heeft uitgezet. Gisteren vanuit Assisi over de Monte Subasio naar Spello. Vandaag vanaf Spello door het dal van de Topino via Bevagna naar Montefalco. Allemaal stadjes op een berg met een middeleeuws verleden, een stadsmuur met poorten en een nog redelijk intact stadscentrum dat nog helemaal die middeleeuwse sfeer uitademt. Overal heb je uitzicht op al de andere plaatsjes met daar tussenin veel olijfboomgaarden. Bijgaande foto heb ik vanmorgen gemaakt van Spello vlak na het verlaten van het stadje (en jullie zien: het is mooi weer geworden).

Olijven plukken
Gisteren kwam ik vlak voor Spello langs een olijfboomgaard waar een ouder stel olijven aan het plukken was. Ik raakte met ze aan de praat en bood aan om ze een uurtje te helpen. Dit aanbod werd met dank aanvaard. Onder de bomen waar de olijven worden geplukt wordt een net gespannen en dan kun je de geplukte olijven zo laten vallen. Na een uurtje hadden we samen zo'n 10 kilo olijven, goed voor 3 tot 4 liter olijfolie (die ze zelf maken). Zij hoefden er gelukkig niet van te leven. Hij was gepensioneerd en had de boomgaard gewoon voor de hobby ("de olijfolie op een bruscetta is zo lekker"). Er kwam een stel Canadezen langs, die ik eerder die dag al had ontmoet en zij hebben van mij bijgaande foto gemaakt.

Mummies
In een van de plaatselijke kerken hier in Montefalco trof ik twee kisten met glas aan, waarin belangrijke mensen uit de middeleeuwen zijn opgebaard. Inmiddels zijn de overblijfselen van die mensen veranderd in mummies. Dit is niet de eerste keer dat ik het zie, maar nu kon ik er een foto van maken. Ik heb deze dame eens de maat genomen, maar langer dan 1.40 is ze echt niet. Het blijkt dat de mensen in de middeleeuwen allemaal klein waren ten opzichte van de huidige bevolking in Italië. Zal de verbetering van de kwaliteit van het eten daar wat mee te maken hebben of is de evolutie verder gegaan (hebben langere mensen een betere kans op overleven)? Wie het antwoord weet mag het zeggen.

Assisi

Aan het begin van de middag ben ik na een korte etappe (15 km) aangekomen in Assisi. Toen ik 3 km voor Assisi was begonnen om 12 uur alle kerkklokken het Angelus te luiden. Het leek net of ik welkom werd geheten door al dat gebeier van het mooie stadje boven op de berg.
Het weer is hier sinds donderdag omgeslagen. Er is geen dag meer voorbijgegaan zonder regen en dat is voor mij wel even wennen. Ik ben zo verwend met mooi weer (tot nu toe maar 5 dagen met een beetje regen). Maar zaterdag en vanmorgen heb ik grote stukken met de poncho moeten wandelen. Ook nogal wat hellingen zijn veranderd in glijbanen van modder en klei, dat maakt het wandelen er niet beter op. Maar voor de komende week is gelukkig een weersverbetering aangekondigd.

Ponte Santa Croce
Als je aan de noordkant Assisi binnenkomt ga je over een hele oude brug, die er al was in de tijd van Franciscus. Deze brug heeft hij vaak gebruikt in zijn reizen richting Gubbio en Florence. Het is daarna nog een hele klim (zeker 150 meter hoogteverschil over 1250 meter) om via de Porta San Giacomo Assisi binnen te wandelen.


Sentiero San Francescano della Pace
De Italianen hebben vanaf Gubbio naar Assisi een wandelpad uitgezet langs een groot aantal plekken waar Franciscus ook is geweest. Dit wandelpad is in zijn geheel opgenomen in de Franciscaanse voetreis die ik volg richting Rome. Als je op de foto klikt kun je de tekst (ook in het Engels) wellicht lezen.


Herfst
In mijn vorige weblog heb ik nogal negatief gedaan over de strada bianca. Vandaag had ik een hele mooie: vlak met witte en rode steenslag. En zoals jullie zien: ook hier is de herfst begonnen met mooie kleuren aan de bomen.

Gubbio

Gisteren ben ik na twee flinke etappes (37 en 29 km met flinke hoogteverschillen) aangekomen in Gubbio. Gubbio ligt hemelsbreed ruim 30 km ten noorden van Assisi. Gubbio is een hele oude stad met een Romeins amfitheater (iets kleiner formaat dan het theater van Verona). Het huidige historische centrum dateert uit de middeleeuwen. Gubbio ligt op de steile hellingen van de Monte Ingino. De kerken, paleizen en huizen zijn allen opgetrokken uit de wit-grijze kalksteen uit die berg. Met kerstmis wordt deze berg versierd met lampen, zodat het lijkt op een enorme kerstboom ("de grootste kerstboom van de wereld"). Ik hoop zondagavond in Assisi aan te komen. Dan is het nog ca. twee weken wandelen naar Rome....

Overnachten in Stia
Vorige week kwam ik in het klein plaatsje Stia aan. Stia beschikt slechts over één hotel. Toen ik me daar meldde bij de receptie bleek het hele hotel voor die nacht volgeboekt te zijn. De aardige signora van die receptie kreeg een goede ingeving: zij belde de plaatselijke pastoor: Don Carlo. Deze heeft de beschikking over een "Domus Pacis": een soort jeugdherberg voor goede doeleinden. Deze kwam na 5 minuten opdraven en nadat hij zich had overtuigd van mijn goede pelgrim-doeleinden kreeg ik de sleutels van een mooie kamer in het betreffende pand. De vergoeding voor deze dienst mocht ik zelf vaststellen. Hiermee wil ik maar zeggen: er zijn nog steeds veel hele goede mensen op deze wereld.

Strada bianca
De meeste wandelwegen in Toscane en Umbrië gaan over zogenaamde "strada bianca" (letterlijk vertaald: witte weg). Deze gaan meestal naar een ver afgelopen boederij of verbinden een gehucht met de gewone wegennet van asfalt. Een strada bianca is opgebouwd uit steenslag (dat hier natuurlijk direct en ruim voorhanden is) aangevuld met wat klei om het geheel houvast tegeven. Vaak zitten er tussen de steenslag nog grote meer of minder afgeplatte stenen.
Soms geeft dat een goed resultaat: een redelijke vlakke weg. Maar meestal is het een hobbelig en stekelig geheel, waar alleen een jeep of een tractor zijn weg goed op vindt. Dat betekent dat het moeilijk lopen is en als het even kan wijk ik dan ook uit naar de berm, waar je op gras (of onkruid) kunt lopen. Mocht je de pech hebben dat er een auto of tractor passeert dan blijf je in een stofwolk achter. Als je op bijgaande foto klikt krijg je een goed beeld van de kwaliteit van zo'n weg.
Monte Casale
Op mijn reis kwam ik ook langs het klooster van Monte Casale. In dat klooster heeft Franciscus op doorreis van en naar Assisi menig maal de nacht doorgebracht. Het wordt nu nog bewoond door drie monikken die daar leven als een kluizenaar. Daar in buurt heeft hij ook drie rovers bekeerd, die daarna intraden in het klooster. De schedels van die drie monikken (ex-rovers) worden er nog bewaard als relikwie. In de kapel van dat klooster trof ik deze oude piëta aan. Met name de gezichtsuitdrukking van Maria is zeer indrukwekkend. Het schijnt dat Leonarda da Vinci door deze piëta is geïnspireerd voor het maken van zijn wereldberoemde piëta.

Gubbio en Franciscus
Franciscus is ook regelmatig in Gubbio geweest. Het verhaal gaat dat in zijn tijd de plaatselijke bevolking werd geterroriseerd door een bloeddorstige wolf. Franciscus heeft toen deze wolf getemd, waarna de wolf en de bevolking op voorspraak van Franciscus vrede sloten. Het standbeeld op bijgaande foto naast de kerk "San Francesco" refereert aan deze gebeurtenis.

Sansepolcro

Vanmiddag ben ik na een mooie wandeling vanaf Pieve Sant Stefano aangekomen in Sansepolcro. Ik zou jullie graag wat vaker op de hoogte brengen van mijn vorderingen en ervaringen, maar helaas zijn de internetcafés en internetpoints hier niet zo dik gezaaid. Dus Jos: het is geen onwil van mijn kant dat jullie zo weinig van me horen. Na Firenze is het hier de eerste mogelijkheid om internet op te gaan. Sansepolcro is een mooi oud stadje vlakbij Perugia. De afgelopen dagen heb ik gewandeld zoals ik het me in Nederland heb voorgesteld toen ik deze reis heb bedacht. Het is net of een droom uitkomt. Ik loop nu de zogenaamde "Franciscaanse voetreis". Het is niet de snelste of de kortste weg naar Rome, maar wel een hele mooie. Hij gaat door de Apenijnen via Assisië naar Rome. Dat betekent iedere dag 15 tot 25 km wandelen (in plaats van 30), maar ook iedere dag minstens 1.000, maar meestal 1.500 tot 2.000 meter hoogteverschillen die moeten worden overwonnen. De route brengt mij langs een aantal plaatsen (zoals La Verna) waar Franciscus ruim 800 jaar geleden haast letterlijk zijn sporen heeft achtergelaten. Ik zou jullie heel veel over mijn ervaringen van de laatste dagen willen vertellen, maar mijn tijd hier is beperkt (om 19:00 uur sluit de tent).

Toscane
Een paar dagen voor en na Firenze heb ik door landschappen gelopen die echt Toscaans zijn: olijfboomgaarden rondom een oude olijfolieboerderij op een heuvel en dat alles gelaardeerd met cipressen.
Er is een gedicht van de Toscaanse dichter Bruno Cicognani (1879-1971, hij is er blijkbaar ook oud geworden), dat mijn gevoel optimaal omschrijft:
E in questa cerchia
che è properio il tuo cuore
o Toscana
le cose più care en più belle del mondo
del mio mondo...
Vrij vertaald:
En in dit panorama
Dat echt door je hart gaat
O Toscana
Staan de liefste en mooiste dingen van de wereld
mijn wereld ......

La Verna
Afgelopen zaterdag ben ik aangekomen in het Franciscaner klooster La Verna.
Het is een heel groot klooster (je kunt er echt binnen verdwalen) met een groot aantal gebouwen. Er zijn nog steeds een groot aantal (ook jonge) Franciscanen die in het klooster wonen. Het ligt (net als Mont St. Odilien in de Vogezen) boven op een berg. Ik werd er als een echte pelgrim ontvangen. Ik kreeg er (weliswaar zeer eenvoudig, maar toch degelijk) gratis onderdak en eten. Er werden verder geen eisen aan me gesteld. Ik werd ingekwartierd bij een groep jongelui die daar een weekend voor bezinning waren samen met een Duitser die een (andere) pelgrimstocht aan het maken was. De sfeer, de hartelijkheid en de warmte waarmee je als relatieve buitenstaander in zo'n groep wordt opgenomen is hartverwarmend. Alle talen werden door elkaar gesproken (Italiaans, Duits, Frans en Engels) en iedereen werd overal bij betrokken. Ik heb in de mooie basiliek van het klooster de vespers en de lauden bijgewoond (die zijn vrij toegankelijk) en die waren voor mij zeer indrukwekkend.

Tiber
Om vandaag in Sansepolcra te komen stond ik 3 km voor Sansepolcra voor de keus:
- 3 km langs een hele drukke verkeersweg lopen (daar had ik na de PO-vlakte echt geen zin in)
- de bus nemen (voor mij geen optie)
- de wandelroute vervolgen en pootje baden door de Tiber (die gaat vanaf hier net als ik ook naar Rome).
Ik koos dus voor de laatste optie (met het meeste avontuur).
Ik heb van de plek waar ik tot aan mijn knieën door de Tiber ben gegaan bijgaande foto gemaakt. Toen ik mijn schoenen stond uit te trekken kwam er net een tractor met drie boeren langs die dezelfde oversteek in omgekeerde richting maakten. Ik hoopte dat ze mij wel even "over" zouden zetten, maar ze moesten (net als ik) flink lachen. Uiteindelijk heb ik zonder blijvende schade (wel natte en koude voeten) de overkant gehaald. Ik had een droge handdoek binnen handbereik (ik had gelukkig gisteravond de routebeschrijving doorgenomen en was hierop voorbereid) en kon vrij snel mijn weg vervolgen.

Firenze

Gisteren ben ik aangekomen in Fiesole. Fiesole is een voorstad van Firenze (in het Nederlands Florence). Ik wil eigenlijk niet naar Firenze om drie redenen:

• ik heb vorig jaar al redelijk uitgebreid met Mieke Firenze bekeken
• het is topdrukte met toeristen die de zomerhitte en de winterkou willen vermijden
• (de belangrijkste) het is een verzoeking om hier in Italië een stad in of uit te lopen. Er zijn geen voetpaden of trottoirs en het drukke verkeer rijdt rakelings langs je heen.

Ik heb dus besloten om om Firenze heen te lopen en ben vandaag van Fiesole naar Pontassieve gewandeld. Een heel mooie wandeltocht door en langs olijfboomgaarden en uitzichten op de stad Firenze een paar honderd meter lager en vijf kilometer verder.

Via dei Degli
Na de fietsroute van PO-vlakte was het een verademing om weer eens over een echte wandelroute te lopen. En deze was echt mooi. Het begon al in Bologna.
Deze keer (uitzondering op de regel) geen drukke verkeersweg maar een aanschakeling van straten met een booggalerij (650 bogen), die 3,5 km verder en 200 meter hoger eindige in de mooie kapel van Madonna de San Luca met een fantastisch uitzicht over Bologna en de PO-vlakte. Op het moment dat ik door deze galerij liep passerde ik een processie richting de kapel (foto).
Daarna bospaden naar een B&B in Badolo (Sasso Marconi heb ik rechts laten liggen). Deze lag helemaal op zichzelf in de bossen met een heel mooie tuin eromheen. Omdat de dichtstbijzijnde Osteria (op 1 km afstand) die dag gesloten was, mocht ik met het gezin meeëten. Heel bijzonder om te zien hoe die Italianen bij het eten met elkaar omgaan. Helemaal in strijd met het B&B-gevoel en de uitstraling van de casa werd er gegeten uit plastic borden. Vader en moeder verdwenen voor het eten voorbij was (werk buiten de deur).
De route van Via degli Dei wordt door relatief veel mensen (Duitsers, Engelsen) gelopen. De Duitsers hebben allemaal hetzelfde boekje dat ik ook heb gebruikt. De Engelsen hebben een volledige reis geboekt bij een Engelse SNP (inclusief bagagetransport, hotel, ontbijt, lunchpakket en avondeten). Het betekent dat ik zowel onderweg als in de hotels iedere keer weer contact had met medewandelaars. Alleen liepen die mensen etappes van ongeveer 10 tot 15 km en ik heb er dagelijks twee gelopen (ca 25 km per dag met 1000 meter hoogteverschil). Ik haalde ze zogezegd allemaal in.
Zo zat ik zaterdagavond in een albergo (herberg) in Traversa samen met drie Duitsers en twee Engelsen. Daar was die middag een groot feest vanwege de doop van een kleinkind van herbergier. Alle familie en het hele dorp komt op zo'n feest. Er was speciaal een varken aan het spit gegrilld. Omdat er nog flink wat van het varken over was kregen we bij het avondeten "varken van het spit" als hoofdgerecht.
De Duitsers hebben bijgaande foto van mij zondagochtend gemaakt. Zien jullie ook eens hoe ik er als wandelaar - na bijna twee maanden wandelen - uitzie.
Italianen zie je niet op de Via degli Dei, behalve
- in het weekend op een motorcrosser (daarmee houden ze wel het pad vrij van braamstruiken)
- mensen die paddestoelen zoeken
- jagers




Passa Antica Osteria Brusciata
Zondag passeerde ik een plek waar in de middeleeuwen een herberg (osteria) heeft gestaan. Het verhaal gaat dat de herbergier van tijd tot tijd één van zijn gasten (waaronder veel pelgrims naar Rome) van het leven beroofde en het vlees van de persoon in kwestie geroosterd aan zijn gasten voorzette (brusciata betekent aangebrand). Deze plek wordt nu gemarkeerd door deze betonnen driehoek.


Monte Senario
Gisteren kwam ik langs een mooi klooster dat ligt op een heuvel van 812 meter en in de dertiende eeuw is gesticht door 7 in middels heilig verklaarde monikken. De kapellen (er was er een speciaal aan de 7 stichters gewijd) waren geweldig mooi beschilderd. Ik heb gevraagd of ik er een nacht kon overnachten, maar helaas voor mij waren 25 kindertjes uit Parijs mij voor geweest en waren alle bedden bezet.

Prijsvraag
Helaas moet concluderen dat niemand de twee goede antwoorden op prijsvraag van de twee scheve torens heeft gegeven.
De eerste (linkse) foto is een foto van de web-site van de gemeente Molinella. Dat was natuurlijk een hele moeilijke, want dit stadje stond ook niet op mijn reisschema, maar ik moest 6 km uitwijken omdat in een plaats ervoor (ik ben nu de naam kwijt) alle hotels (er zouden er twee zijn) waren gesloten. De andere toren is wel goed geraden door Arie en Jos. Het is de Torre della Garisenda, zijn buurman (Torre degli Asinelli) is niet scheef maar wel bijna twee keer zo hoog. Omdat niemand alles goed heeft geraden blijft deze keer de briefkaart in Firenze achter.

Bologna

Gisteren ben ik na 200 km tippelen door de PO vlakte aangekomen in Bologna. De hoofdstad van Emilia Romagna. Maar Bologna (ongeveer 400.000 inwoners, waarvan 100.000 studenten) is ook een belangrijke stad door zijn geschiedenis (opgericht in 500 voor Christus door de Etrusken), zijn oude universiteit (opgericht in 1100), zijn cullinaire traditie (je kunt hier voortreffelijk eten en drinken) en het fraaie oude centrum met veel "arcaden"straten (zie foto).
Vandaag is het een feestdag in Bologna (vergelijkbaar met een vrije dag in Nederland) dus alle openbare gebouwen en de meeste winkels zijn dicht. Hier in Italië is het traditie dat op de feestdag van de patroon heilige van een stad of dorp dit o.a. wordt gevierd met een vrije dag. Vandaag is dus de feestdag van San Petronio. De stad doet daarom vandaag wel een stuk minder bruisend aan dan toen ik gisteren aankwam. Toch heb ik nog de basiliek en het stadmuseum bekeken, die waren gelukkig wel open (openingstijden van de zondag).
Ik heb er nu zo'n 1.400 km opzitten en ben daarmee ongeveer op tweederde van mijn voetreis. Dus nog ruim 700 km te gaan. Precies gisteren was ik 50 dagen onderweg. Een snelle rekenaar zou zeggen: dus over 25 dagen ben je in Rome. Maar dat zal waarschijnlijk niet lukken, omdat de komende 700 km bijna allemaal over heuvelachtig terrein gaat (en dat gaat nu eenmaal niet zo snel als een vlak parcours).

PO-vlakte
De afgelopen 6 dagen ben ik door de PO-vlakte gelopen. Voor een deel is het meegevallen: mooie stadjes zoals Montagnana en Ferrara en geen muggen (ook geen rijstvelden gezien).
Maar soms was het ook moeilijk: niet altijd was het beloofde hotel of B&B aan het einde van de route (en moest ik uitwijken).
De route was vaak saai met weinig afwisseling : veel (reeds geoogste) maisakkers (je weet wel: polenta). De fietsroute maakte ook nogal eens gebruik van drukke verkeerswegen. Dat is echt heel vervelend lopen, omdat die Italiaanse automobilisten maar een doel hebben: hard rijden en daar moet alles voor wijken (uitzonderingen zijn er gelukkig ook).
Ik ben dan ook blij dat ik weer aan een mooie, interessante en rustige route kan beginnen.

Via dei Degli
Vanaf morgen begin ik met de Via dei Degli (letterlijk vertaald: Weg van de Goden). Dat is een oude wandelroute tussen Bologna en Florence. Deze route dankt zijn naam aan de bergen en plaatsen langs de route met de volgende verwijzingen naar goden uit de Griekse oudheid:
- Monte Adone (Adonis)
- Monte Venere (Venus)
- Monzuno (Juno)
Deze route is al in gebruik genomen in de tijd van de Romijnen en maakte toen deel uit van een heel stelsel van Romeinse verbindingswegen. Het is een oude weg die twee belangrijke, oude centra (Bologna van de PO-vlakte en Florence van Toscane) met elkaar verbond. In de middeleeuwen hebben duizenden pelgrims van deze route gebruik gemaakt om vanuit de PO-vlakte de Appenijnen over te steken richting Rome.

Reacties
Afgelopen dagen heb ik van veel mensen via een commentaar of via een email reactie gehad op mijn weblog. Ik hoop dat jullie er begrip voor hebben dat ik door tijdgebrek en vaak moeilijk (en duur) toegang tot internet ik niet in staat ben om iedereen persoonlijk van antwoord te voorzien. Bij deze dank ik een ieder voor zijn/haar reactie(s), ik lees ze graag en ze zijn wat mij betreft nog steeds van harte welkom. Ik wil voor één persoon een uitzondering maken: Arie Drevers. Hij heeft binnen een dag ervoor gezorgd dat Mieke weer "on line" was, zodat wij o.a. via email weer met elkaar kunnen communiceren en hij zorgt iedere keer weer voor commentaar op mijn trip en houdt me op de hoogte van het wel en wee van mijn voetbalkluppie. Arie bedankt!

Tweede prijsvraag
Iedereen weet dat er in Pisa een scheve toren staat. Pisa is haast synoniem voor een scheve toren. Toch heeft Pisa daar geen patent op. Ik ben de afgelopen dagen in twee plaatsen geweest waar ik tot mijn verwondering ook een scheve toren aantrof. Ik heb daarvan onderstaand twee foto's geplaatst (niet zelf gemaakt, het valt mij niet mee om een scheve toren ook scheef op een foto te krijgen).
Mijn vraag aan jullie is: in welke twee plaatsen in Italië staan die twee scheve torens.

Degene die als eerste het goede antwoord heeft ingestuurd krijgt van mij een kaart toegestuurd vanuit Florence.
De voorwaarden zijn weer hetzelfde als de vorige keer:
- liefst antwoorden via het commentaar op de weblog
- als dat niet lukt mag je ook een mail versturen naar cees@vanbeek.com
- iedereen mag meedoen
- de winnaar is degene met het eerste complete goede antwoord (twee goede plaatsen in Italië).
Voor de google-aars (schrijf je dat zo?) onder jullie: het zal niet meevalen om te googlen met een foto. Succes!

Ferrara

Vanmiddag ben ik de rivier de Po overgestoken en heb ik mijn rugzak afgedaan (en tijdelijk achtergelaten) in een hotelletje in Ferrara; een stad van gelijke groote als Arnhem (135.000 inwoners). De stad kende zijn hoogtepunt rond 1500 en heeft om deze reden een groot oud centrum met veel kastelen, villa's en kerken. Ik heb nog niet alles gezien (zal me ook niet lukken), maar wat ik ervan gezien gezien is zeker de moeite waard.

Italianen en hun huis
Iedere Italiaan die een beetje geld heeft, koopt een huis (of laat er een bouwen) aan de rand van de stad en zodra het klaar is (of als ze nog aan het bouwen zijn) wordt er een groot hek omheen gezet. Er komt ook een poort die automatisch en op afstand kan worden geopend en gesloten. Om de bewaking helemaal compleet te maken wordt een waakhond aangeschaft die bij iedere voorbijganger die niet in een auto zit aanslaat. Zo word ik regelmatig tijdens mijn reis door Italië (en dan met name de PO-vlakte) begeleid door een vals klinkend hondenkoor.
Ook de bakker komt niet binnen de veilige omheining. De meeste poorten zijn dan ook - naast een bel, een afstand video en een brievenbus - voorzien van een kastje met het opschrift PANE, waar de bakker de dagelijkse verse bestelling in deponeert.

Jachtseizoen
Dit weekend is in Italië het jachtseizoen weer begonnen. Dat was duidelijk te horen (regelmatig wordt er geknald) en te zien. Je kunt je afvragen wat je het beste op je bord kunt krijgen (als geen vegetariër bent, wat dat is natuurlijk het allerbeste):
- vlees uit bio-industrie,
- een kluifje van scharrelvee of
- een stukje wild.
Hoewel we met zijn allen flink te hoop lopen tegen het jagen op wild, is wild eigenlijk het enige "vee" dat volgens mij met het predikaat "scharrelvee" mag rondlopen.

Montagnana

Vanmiddag ben ik aangekomen in Montagnana. Een klein maar ook heel oud stadje op de grens van de provincies Verona en Padua (maar het ligt in de provincie Padua), zo'n 60 km ten zuid-oosten van Verona. Het is ook een heel mooi stadje, waar dit weekend (vanaf vandaag) een soort braderie wordt gehouden. Dus dat pik ik vanavond nog even mee.

De oude kern van het stadje is helemaal omringd met een fraaie middeleeuwse muur met maar 4 poorten, die allemaal intact zijn.
Die poorten zijn dan ook de enige manier om in het historische centrum te komen en al het doorgaand verkeer gaat buiten het centrum om.

PO-vlakte
Mijn angsten voor de PO-vlakte zijn tot nu toe niet (of nauwelijks niet) bewaarheid. Geen of nauwelijks muggen (ik heb ook nog geen rijstvelden gezien), geen verkeer dat me van de sokken rijdt en de temperatuur valt behoorlijk mee. Overdag is het zonnig met zo'n 25 °C (de goede tijd van het jaar). Ik zorg voor voldoende drankvoorraad (nee geen bier) en iedere vijf kilometer kom ik wel weer door een klein plaatsje waar meestal wel een bar open is voor een koffie (macciata) of een koel frisje. De omgeving lijkt in de verste verte niet op de Flevopolder. Omdat de streek al zolang bewoond wordt is er geen rechte weg te bekennen en er zijn ook voldoende kleine weggetjes die alleen door plaatselijk bestemmingsverkeer wordt gebruikt. Alleen als je in de buurt van grotere plaatsen komt, ontkom je er niet om een stukje langs een drukkere weg te lopen, maar vaak is er dan ook een (slecht gelegd en niet makkelijk begaanbaar) trottoir. Soms is het veel van het hetzelfde en dan wordt het saai.

Onderweg kom je regelmatig een mooi oud romaans kerkje tegen (kom daar in de Flevopolder maar eens om). Deze vond ik zo mooi omdat er een laantje met cipressen er naar toe leidt. Alleen jammer dat er zo'n betonnen bijgebouw tegenaan is geplakt.

Verona

Vanmorgen ben ik na een korte wandeling van 10 km aangekomen in Verona. Voor de rest van de dag heb ik een (halve) rustdag genomen. Mijn trip door het dal van de Adige is veel sneller gegaan dan de geplande route via de E5. Zoals Jos Huver ook al aangaf: de E5 is gemaakt voor mensen die het leuk vinden om bergen op en af te klauteren. Ik ben het daarom met hem eens (en dat blijk achteraf ook) dat het een goed idee is geweest om van route te veranderen.

Po-vlakte
Onder andere door deze wijziging lig ik ineens 2,5 week voor op mijn geplande schema (geplande aankomst in Rome is 21 november a.s.). Hoewel ik eerst van plan was om de Po-vlakte over te slaan ben ik ook op dit punt - voorlopig - van mening veranderd. Ik heb (in mijn rugzak) een fietsroute door de Po-vlakte o.a. met een lijst met hotels, agri-turismo's en B&B's. De route ziet er goed bewandelbaar uit. Andere wandelaars (bijv. de twee mannen uit Groningen) hebben deze route ook gelopen. Dit maakt de komende zes dagen wel een nieuwe uitdaging voor mij:

• Ik denk dat de route redelijk saai is (vergelijkbaar met wandelen in de Flevo polder)
• De komende dagen wordt zonnig en warm weer voorspeld. Waarschijnlijk is daar geen schaduw van bomen te vinden
• In deze tijd van het jaar barst het er van de muggen omdat er naast tarwe (voor de bekende pasta's) ook veel rijst (voor de minstens net zo bekende Italiaanse risotto) wordt gekweekt. En die rijst groeit alleen in stilstaand water. Een goede voedingsbodem voor muggen dus.

Ik ga het toch proberen:

• Saaie wegen geven mij de tijd om nog meer na te denken. En er zitten toch wel een paar leuke plaatsjes onderweg in de route.
• Warm weer heb ik al meer gehad. Ik zal zorgen voor voldoende drinkwater voor onderweg.
• Tegen de muggen kan ik een shirtje met lange mouwen en mijn broek kan ik weer voorzien van lange pijpen. De resterende "blote" stukken kan ik insmeren met "anti-muggen melk". En als ze me dan toch "lek" prikken heb ik nog een goedwerkend zalfje tegen muggenbulten jeuk: azaron.
  

Er is natuurlijk ook een groot voordeel: als het lukt om te voet in Bologna te komen en ik maak de route helemaal af tot Rome dan heb ik wel de hele route gelopen.
Als het niet lukt en de problemen worden te groot dan kap ik ermee (er is altijd binnen een halve dag lopen een treinstation richting Bologna te vinden).
Ik hou jullie op de hoogte!!

Natuur
Gedurende het laatste deel van mij route door het dal van de Adige (vanaf Rovereto) is de natuur flink veranderd. Om te beginnen zijn er 's morgens niet meer die Alpenreuzen die links en rechts van het dal opdoemen, maar is het een mooi glooiend landschap geworden. Maar ik zit nu ook duidelijk in een warmer klimaat. Er komen steeds meer cipressen in het landschap. De eerste olijfbomen en zelfs complete boomgaarden met olijfbomen zijn gesignaleerd. En als iemand denkt dat kiwi's alleen in Nieuw Zeeland worden geteeld dan heeft hij/zij het mis. Vooral hier rond Verona hebben de kiwi's de rol overgenomen van de appels. Het barst hier van de kiwi-plantages, waar de vruchten (bijna oogstbaar) aan de struiken hangen.
Vandaag is het een wolkenloze, zeer heldere dag. Als je het dan waagt om in de zon te lopen heb je het in twee minuten broeiend warm, maar in de schaduw is het heerlijk toeven op een terrasje. Kortom allemaal kwaliteiten die duidelijk thuishoren bij een Zuid-Europees klimaat.

Marmer
Als je hier in Verona en omgeving over straat loopt lijkt het wel of het marmer hier uit de grond groeit. In zekere zin is dat ook zo. Vlak ten noord westen van Verona zijn grote marmergroeven en er is voor minstens 100 ha aan bedrijfsterrein waar allemaal marmerverwerkende en -leverende bedrijven zijn gevestigd. Als je hier ook in de huizen kijkt: de badkamer, de WC, de keuken, de drempels allemaal zijn ze flink van marmer voorzien en allemaal weer een andere kleurstelling: wit, roze, bruin en allemaal met een mooi "gemarmerde" tekening. Maar ook buiten: voetpaden, banken, bruggen, gebouwen, beelden, fonteinen enz. enz. Ik kwam hier een Duits echtpaar tegen dat had twee stukken "afval" (gratis gekregen, in verschillende kleurstelling) achter in de auto liggen om thuis te verwerken in "sculpturen". Je ziet de marmer brokken hier ook als wegafscheiding of als "te veel" langs de weg liggen.

Rovereto

Na een wandeling in lekker warm weer ben ik vanmiddag aangekomen in Rovereto.
Het gaat nog steeds erg voorspoedig, behalve dan dat mijn internetcontact met Mieke is verbroken omdat haar ADSL-modem kuren vertoont. Eens kijken of we daar snel een oplossing voor kunnen vinden want emailen met elkaar is voor ons in deze roerige tijd een basisvoorziening geworden die we beiden niet graag missen. Welke techneut in Arnhem of omgeving voelt zich geroepen om even de helpende hand uit te steken?

De agrarische sector
Als je zo door en langs de velden wandelt wordt je - zeker als boerenzoon - automatisch geattendeerd op allerlei agrarische aspecten.
Zo zag ik zowel in Oostenrijk maar vooral in Italië dat de veeboeren het niet zo nauw nemen met het probleem van het mestoverschot. Het teveel aan mest wordt gewoon op een hoek van het weiland letterlijk gedumpt en blijft daar tot in lengte van jaren liggen (behalve dan dat de voorraad jaarlijks wordt aangevuld).

In het noorden van de vallei van de Etsch/Adige wordt slim gebruik gemaakt van water uit de bergbeken om de lager gelegen droge stukken land (weiland, maar ook fruitbomen en wijngaarden) van water te voorzien. Daarvoor zijn in de jaren 20 van de vorige eeuw kanalen aangelegd. Zo'n kanaal noemt men daar "waal". Om zo'n waal te onderhouden zijn er wandelpaden naastgelegd en op hun beurt zijn die wandelpaden weer ontdekt door het toerisme. Niets is zo heerlijk om op 200 meter boven het dal met een mooi uitzicht op dat dal een wandelpad dat hebben dat nauwelijks op en neer gaat. Deze wandelpaden zijn dan ook vaak uitgegroeid tot grote toeristische trekpleisters: Algrunder Waalweg, Meraner Waalweg enz.

Het dal van de Adige bestaat voor meer dan 50 % uit boomgaarden en dan alleen maar appelbomen. Ik heb appels in allerlei kleuren gezien, zelfs rode appels met een witte ster, klok of kerstkaars. Dat zijn dus de appels die wij straks in onze kerstboom terugvinden. De appelbomen zijn blijkbaar hier inmiddels zo ver gemuteerd dat ze direct zo aan de boom groeien.....

Het andere deel van de landbouwgrond is bestemd voor druiven, die hier heel anders worden geteeld dan wat ik tot nu toe gezien heb in Frankrijk. De pluk van de appels en de druiven is in volle gang. Van de pluk van de druiven heb ik een foto gemaakt. Het ging er daar heel gezellig aan toe. Het hele gezin met vrienden en kennissen wordt ingeschakeld om de druiven te oogsten. De meeste druiven gaan naar een coöperatie die ze voor de leden verwerkt tot wijn. Een grote wijnboer heeft zijn eigen verwerkingsapparatuur en maakt wijn onder zijn eigen naam en label.

Oorlog
In veel streken waar ik tot nu toe ben geweest is enorm veel oorlog gevoerd. Behalve de twee wereldoorlogen is er ook in de eeuwen daarvoor veel gevochten. Napoleon heeft in Duitsland en Oostenrijk behoorlijk huisgehouden. In de eerste wereldoorlog stonden o.a. Oostenrijk en Italië tegenover elkaar (met als gevolg dat Zuid Tirol door de Italianen is geannexeerd). Daar waar veldslagen zijn geleverd zijn er meestal monumenten opgericht om de slag en zijn doden te herdenken. Uiteindelijk zijn het de soldaten en de burgers die de tol van de oorlog moeten betalen. Ik wil een paar plaatsen noemen waar ik een monument ben tegengekomen:
- Engen in Zuid Duitsland : Napoleon heeft daar slag geleverd met Oostenrijkers
- Landeck in Oostenrijk: Oostenrijkers hebben door een rotslawine een heel Frans leger in de pan gehakt (zie onderstaande foto).

In dit verband wil ik nog het volgende opmerken: Europa is door de jaren heen altijd een bron van oorlog geweest. Ik denk dat door de economische eenwording de mensen en daardoor de naties voelen dat dat er een gemeenschappelijk belang is. Men leert elkaar beter kennen en krijgt meer begrip voor elkaar. Dat is voor mij de reden om voor één Europa te zijn, waar ook de Balkan en Turkije bijhoren. Juist om deze reden!

Trento

Vandaag ben ik aangekomen in Trento in tegenstelling tot Meran/Merano een echte Italiaanse plaats. Er wordt geen woord Duits meer gesproken en ook de bouwstijl is ineens veranderd. De Oostenrijkse chaletjes in dorpen en steden hebben plaats gemaakt voor Italiaanse ogende palazzi.

Ik heb momenteel geen echte voorgebakken route meer die ik volg. De Via Claudia Augusta wordt in de provincie Trento niet onderhouden, als hij hier al ooit is uitgezet. Op kaarten staat hij ook niet. Dat betekent dat ik nu op basis van kaarten 1:50.000 (als ze gedetailleerder zijn neem ik die) zelf iedere dag opnieuw mijn route uitstippel. De enige leidraad die ik daarbij aanhoud is de rivier de Adige, die vanaf het noorden naar Verona (en verder naar de Po) stroomt. De Via Claudia volgt ook de loop van deze rivier. Ik probeer zoveel mogelijk wandelroutes te nemen en als die er niet zijn fietsroutes te volgen en dat gaat heel goed. In Verona pak ik mijn oorspronkelijke routeplan weer op.

Inmiddels staat mijn kilometerteller op 1090 km en heb ik het vermoeden dat ik zo ongeveer op of over de helft van mijn voettocht ben (gerekend vanaf Noord Frankrijk).

Prijsvraag
De prijsvraag is gewonnen door Toon van Vorsselen, alhoewel ik eerlijk moet zeggen dat Mieke de goede antwoorden al een uur eerder had aangeleverd. Maar zij heeft verklaard buiten mededinging mee te willen doen. Toon proficiat. Wil je me jouw adres emailen (mijn email adres heb), dan zal ik je een mooie kaart uit Verona sturen.
In dit geval zijn er - denk ik - twee factoren die de winnaar mede hebben bepaald: 1. hoe vaak kijkt iemand op internet (en heeft een RSS-feed aanstaan); 2 hoe goed kan iemand googlen.
Er is nog een deel van het antwoord dat ik hier heb gehoord en dat niemand heeft gezegd. De letters C, B en M (hier in Italië zijn het K, B en M) worden in de volksmond ook vaak aangeduid als Kaas, Brood en Melk; met andere woorden als je die hebt gaat het ook goed met je. Overigens is Driekoningen (6 januari) in alle streken waar dit verschijnsel voorkomt een officiële feestdag en een vrije dag net als 15 augustus (Maria Hemelopneming) en 1 november (Aller Heiligen). Zo zijn er nog een paar. Vroeger (toen ik nog klein was) waren dat in Brabant ook feestdagen.

Grensovergangen
Jullie hebben nog een aantal grensovergangen (de laatste) van mij te goed.

Ik ben na Bregenz op twee plaatsen hoog in de bergen de Oostenrijk-Duitse en Duits-Oostenrijkse grens overgestoken (Sonthofen en Oberstdorf liggen in Duistland). De foto´s zijn leuk (de laatste was boevn de boomgrens op 1800 meter):







De verkeersborden in Oostenrijk zijn duidelijk toe aan een update.





Tenslotte de grensovergang Oostenrijk - Italië (de laatste), bij de Resschen/Resia pas, het fiestpad/voetgangerspad ligt daar naast de "snelweg":

Meran/Merano

Vandaag ben ik na een korte tocht (28 km) aangekomen in Meran (Merano in het Italiaans). Het is hier nog steeds Zuid Tirol, dus Duits is nog de voertaal. Het weer is flink opgeknapt en de temperatuur gaat richting de 30 °C. Inmiddels is de rivier de Etsch (Adige) flink breder geworden. Hier in Meran komt daar de Passer uit het noordoosten nog eens bij. Ik wil het vandaag beperkt houden (gisteren al genoeg gezegd). Omdat het uploaden van foto's ook hier moeilijk gaat houden jullie nog een aantal beloofde foto's tegoed. De foto's van het Reschenmeer en van Glurns (beiden met een regenachtige hemel) staan er inmiddels wel..

Prijsvraag
Op bijgaande foto staat met krijt een tekst op de voordeur geschreven. Deze tekst heb ik op voordeuren in Zuid Duitsland, Zwitserland, Oostenrijk en ook hier in Zuid Tirol aangetroffen. Voor de duidelijkheid (en de mensen die niet kunnen lezen) hier staat: 20 C+M+B 06.
Ik schrijf een prijsvraag uit onder de lezers van mijn weblog met twee vragen:

1. Wat betekent deze tekst?
2. Wanneer is deze tekst daar aangebracht?

Deelname aan de prijsvraag is gratis.
Iedereen mag meedoen.
Je kunt meedoen door de twee antwoorden op een van de volgende manieren op te sturen:

1. Bij voorkeur als commentaar op deze weblog
2. Een mail naar mij cees@vanbeek.com (als het commentaar niet lukt)

De winnaar is degene die als eerste (in volgorde van binnenkomst) op ieder van de twee vragen het goede antwoord heeft gegeven.
De winnaar ontvangt van mij persoonlijk een mooie briefkaart uit een van de Italiaanse steden die ik nog ga bezoeken.
Over de uitslag mag na afloop alleen worden gecorrespondeerd via de weblog.

Tarsch/Tarres

Alle wegen gaan naar Rome
Toen ik jullie in Zams berichtte wist ik nog niet dat er heel slecht weer voor de Alpen werd voorspeld. Toen ik dat ´s avonds hoorde (en de volgende dag werd bevestigd) heb ik mijn route verlegd onder het motto "alle wegen gaan naar Rome".
Vanaf Füssen loopt via Landeck (drie kilometer vanaf Zams) een route de Via Claudia Augusta naar Bolzano en zo verder naar Verona. Deze route is indertijd door de Romeinen reeds aangelegd en werd in de middeleeuwen door de Duitse keizers ook gebruikt om naar Rome te reizen. Vandaar dat deze route ook de naam Kaiserstraße heeft. Vanaf Landeck tot aan Nauders (vlakbij de Resia pas) hebben de Oostenrijkers er een heel mooi wandelpand van gemaakt langs fantastische plaatsen en plekjes waar je met geen auto of fiets kunt komen. De Oostenrijkers hebben hiermee mijn hart gestolen. Vanaf Nauders over de Resia-pas tot aan Verona is het een (grotendeels vrijliggend) fietspad door het dal van de Adige. Voorlopig heb ik besloten om tot aan Bolzano deze route te volgen. Daar komen mijn oorspronkelijke route (E5) en deze nieuwe route even bij elkaar en kan ik "overspringen". Ik heb nog niet besloten wat ik in Bolzano ga doen. Misschien hebben jullie een goed advies?
Om in Zams van route te veranderen heb ik de volgende redenen (in volgorde van belangrijkheid):

1. de weersverwachting voor de Alpen. Achteraf kan ik zeggen: het heeft inderdaad boven 2500 m gesneeuwd in de Alpen, waardoor het lopen op hellingen moeilijk zo niet onmogelijk is.
2. de E5 is meer een route om hellingen, toppen en passen te "scoren". Als het vlak wordt, wordt aanbevolen om de bus te nemen. Ik ben geen berggeit, maar een voetreiziger naar Rome die niet voor een berg opzij gaat.
3. De E5 tussen Zams en Bolzano moet op een aantal plaatsen met een kabelbaan of bus worden afgelegd. Ik wil graag alles lopen.

Er is ook een nadeel: de sfeer onder de lopers over de bergen is erg leuk en kameraadschappelijk. Vooral de "nazit" in de hut is erg gezellig. Wandelen over een fietspad betekent dat je alles in je eentje doet. Maar dat wist ik al voor ik aan deze reis begon (dus geen echt nadeel).

Vinschgau
Vanaf de Resia-pas ben ik in Italië. Het bovenste deel van het dal van de Adige (tot aan Bolzano) heet de Vinschgau. Het is een erg mooi breed dal met aan weerszijden hoogoplopende hellingen waar iedere 5 km wel een stadje of dorpje met bijbehorende kasteelruïne in is gestrooid. Zo was ik gisteravond in het dorpje Glurns (Glurna): een heel mooi, nog helemaal ommuurd stadje. Binnen de muren lijkt het wel of je in de middeleeuwen bent beland.
De mensen hier in Zuid Tirol spreken onder elkaar een Duits klinkend dialect (wat ik niet kan volgen). Deze streek is in 1919 door Italië overgenomen van Oostenrijk (als vergoeding voor de Eerste Wereldoorlog?). Men heeft geprobeerd hier Duits verbieden en Italiaans in te voeren. Dat is niet gelukt. Vanaf de Tweede Wereldoorlog is Duits nu hier officieel de eerste taal en Italiaans de tweede taal. Alle naambordjes en aankondigingen zijn in twee talen opgesteld. Dus de mensen hier spreken primair Duits tegen een "blonde" hollander, alhoewel ze zonder moeite overschakelen op Italiaans. Zij zijn dus echt tweetalig opgegroeid.

Reschensee / Lago di Resia
Dit kunstmatige meer is in mijn geboortejaar (1950) ontstaan door de aanleg (vanaf 1920) van een stuwdam. Er was eerst een klein, natuurlijk meer. Grote stukken grond (ruim 600 ha), boerderijen, huizen en dorpen moesten wijken voor dit stuwmeer. De mensen hebben huis en haard moeten verlaten zonder enige noemenswaardige compensatie en dat allemaal om "goedkoop" aan elektriciteit te komen. De oude kerktoren van het dorp Graun im Vinschgau getuigt nog dagelijks van het aangedane onrecht. Hij staat inmiddels op de monumentenlijst.

Zams

Vandaag ben ik aangekomen in Zams een klein plaatsje vlak bij Landeck in het "Oberinntal". Ik ben met de bus naar Landeck gegaan om bij een internetcafé te komen. Maar mail van het thuisfront, jullie mail en jullie reacties maken deze inspanning de moeite meer dan waard.
De laatste drie dagen waren heel inspannend maar ook heel mooi. Inspannend omdat ik heel veel hellingen heb bestegen, maar ook weer afgedaald (minstens net zo moeilijk). Ik heb hier en daar wat foto´s gemaakt maar dit internetcafé heeft geen mogelijkheden om foto´s uit het toestel te peuteren. Dus jullie houden wat te goed.

Viehscheid
Dinsdag kwam ik door Oberstdorf. Het meest zudelijke plaatsje van Duitsland. Als je weblog goed gevolgd hebt dan blijkt dat ik (in Bregenz) even in Oostenrijk ben geweest en daarna weer de grens naar Duitsland ben overgestoken. In Oberstdorf is gisteren (woensdag 13 september) het Viehscheid feest gehouden. Misschien hebben Jos en Maria er nog wat van meegekregen. Het Viehscheid is een oude jaarlijks terugkerende gebeurtenis, wanneer al het vee van de alpenweiden naar beneden wordt gehaald en in een grote wei bij elkaar wordt gebracht. Daar haalt dan iedere rechthebbende boer zijn eigen vee eruit en zet het thuis op stal. Uiteraard was dat vroeger bij uitstek de gelegenheid om als boeren onder elkaar onder het genot van een Zuid Duits biertje en dito worst bij te praten.
Inmiddels heeft de plaatselijke middenstand dit fenomeen helemaal overgenomen en er een grote toeristische happening van gemaakt. Ik kwam (toevallig ?) langs het feestterrein en daar waren de voorbereidingen in volle gang. Er was een grote feesttent (minimaal 1 ha) opgetrokken en het bier werd met tankauto´s aangevoerd. Koelwagens met worsten en andere etenswaren stonden in een file om gelost te worden. Op een klein hoekje van het feestterrein was ook nog plek gereserveerd voor de koeien en kalveren van de alpenweiden.

Wandelen in de bergen
Wandelen in de bergen is een heel andere bezigheid dan op het "vlakke" land van Frankrijk, in het Zwarte Woud of langs het Bodenmeer. Kilometers tellen niet meer, maar hoogtemeters des te meer. Vanmorgen ben ik begonnen op 2.242 m en daarna geklommen tot 2.599 m (voorlopig mijn hoogste punt). Daarna ben ik gedaald tot 750 m (Zams). Over die hele tocht heb ik (inclusief rust- en eetpauzes) 6,5 uur gedaan. De snelheid van stijgen en dalen is sterk afhankelijk van de steilheid van het parcours. Vandaag was het redelijk steil (vond ik). Je ziet in de berghutten (zie hierna) ook wandelaars (zowel in groepsverband, stelletjes of einzelganers) die alleen maar "boven blijven" en wandelen van hut naar hut. Er bestaat in de Alpen een heel netwerk van wandelwegen al dan niet langs toppen of passen. Die "boven blijvers" zijn meestal ook lui die als berggeiten (beter gezegd bokken met een verdwaalde geit ertussen) over de wandelpaden tekeer gaan.

Overnachten in een berghut
Om deze reis te kunnen maken is het gewenst om regelmatig te overnachten in een berghut. Voor mij zijn dit de eerste ervaringen met berghutten. Ik heb jullie al kort iets verteld over mijn ervaring in Staufner Haus, maar hier in Tirol (na de Kemptner Hütte en Memminger Hütte) zijn mijn ervaringen behoorlijk aangevuld.
Bij aankomst ben je meestal redelijk moe en bezweet en wil je je wel opfrissen. Voor een warme douche (mits beschikbaar) van 4 minuten moet een munt gekocht worden (€ 2,50). Als er geen warme douche is kun je altijd nog douchen met gletscherwater. Bier en andere dranken zijn in overvloed aanwezig. De warme hap bestaat alleen uit lokale gerechten (bijv. 2 grote knödel met goulash) en wordt geserveerd tussen 17:30 en 20:00.
Kamers met één bed bestaan niet. Je slaapt altijd in een zaaltje met 4 of 5 personen in een stapelbed of je slaapt in het grote "lager" (goedkoper), maar dan kan het zijn dat je met 50 man op een zaal slaapt. Bovendien moet je dan ook een slaapzak en matras meebrengen. Ik kies dus altijd voor een "kleinere" kamer, waar je alleen een lakenzakje nodig hebt (heb ik voor de gelegenheid gekocht). Je nachtrust wordt voor een groot deel bepaald door het gedrag van je kamergenoten. Tot nu toe heb ik daar heel veel geluk mee gehad (of misschien is het standaard zo). Om 10.00 uur ´s avonds gaat het licht uit (Hütteruhe) en vanaf 6 uur ´s morgens gaat iedereen uit de veren. Vaak is er al vanaf zes uur een (redelijk spartaans, maar wel voedzaam) ontbijt anders wel vanaf half zeven.
Ik ben inmiddels lid geworden van de DAV (Deutschen Alpenverein). Hiermee krijg je 50% korting op de overnachtingsprijzen op alle hutten en refugio´s in heel Europa. Ik ben benieuwd hoeveel Nederlanders lid zijn van de DAV.

Belgen
Gisteravond trof ik bij aankomst in de Memminger Hütte een groep van 6 Belgen aan (beter gezegd 5 Belgen en een Nederlandse, maar zij was de partner van een van die vijf Belgen). Het klikte gelijk en ik heb met Benny, Davy, Gerda, Gie, Linda (NL) en Walter een genoeglijke avond in de hut doorgebracht. Het toeval wilde dat ik met twee van hen de kamer in de hut heb gedeeld. Zij wonen allen bij elkaar in de straat in Kapellen (bij Antwerpen) en hadden het idee opgevat om samen een huttentocht van een week te gaan maken in de Alpen. Zij zouden tot zaterdag wandelen maar een aantal zat er gisteren redelijk doorheen en hadden besloten om reeds vandaag "naar beneden te gaan". Ze hadden heel veel proviand bij zich (iedere persoon meer dan 14 kilo bagage). Ik kreeg als afscheidskado een hele zak met powerrepen, isostar energy repen enz. Dus de komende dagen kan ik ertegenaan. Er staan me nog een paar mooie hellingen te wachten met als "dak" van mijn hele voettocht naar Rome a.s. zaterdag een pas op 2.995 m.