Tarsch/Tarres

Alle wegen gaan naar Rome
Toen ik jullie in Zams berichtte wist ik nog niet dat er heel slecht weer voor de Alpen werd voorspeld. Toen ik dat ´s avonds hoorde (en de volgende dag werd bevestigd) heb ik mijn route verlegd onder het motto "alle wegen gaan naar Rome".
Vanaf Füssen loopt via Landeck (drie kilometer vanaf Zams) een route de Via Claudia Augusta naar Bolzano en zo verder naar Verona. Deze route is indertijd door de Romeinen reeds aangelegd en werd in de middeleeuwen door de Duitse keizers ook gebruikt om naar Rome te reizen. Vandaar dat deze route ook de naam Kaiserstraße heeft. Vanaf Landeck tot aan Nauders (vlakbij de Resia pas) hebben de Oostenrijkers er een heel mooi wandelpand van gemaakt langs fantastische plaatsen en plekjes waar je met geen auto of fiets kunt komen. De Oostenrijkers hebben hiermee mijn hart gestolen. Vanaf Nauders over de Resia-pas tot aan Verona is het een (grotendeels vrijliggend) fietspad door het dal van de Adige. Voorlopig heb ik besloten om tot aan Bolzano deze route te volgen. Daar komen mijn oorspronkelijke route (E5) en deze nieuwe route even bij elkaar en kan ik "overspringen". Ik heb nog niet besloten wat ik in Bolzano ga doen. Misschien hebben jullie een goed advies?
Om in Zams van route te veranderen heb ik de volgende redenen (in volgorde van belangrijkheid):

1. de weersverwachting voor de Alpen. Achteraf kan ik zeggen: het heeft inderdaad boven 2500 m gesneeuwd in de Alpen, waardoor het lopen op hellingen moeilijk zo niet onmogelijk is.
2. de E5 is meer een route om hellingen, toppen en passen te "scoren". Als het vlak wordt, wordt aanbevolen om de bus te nemen. Ik ben geen berggeit, maar een voetreiziger naar Rome die niet voor een berg opzij gaat.
3. De E5 tussen Zams en Bolzano moet op een aantal plaatsen met een kabelbaan of bus worden afgelegd. Ik wil graag alles lopen.

Er is ook een nadeel: de sfeer onder de lopers over de bergen is erg leuk en kameraadschappelijk. Vooral de "nazit" in de hut is erg gezellig. Wandelen over een fietspad betekent dat je alles in je eentje doet. Maar dat wist ik al voor ik aan deze reis begon (dus geen echt nadeel).

Vinschgau
Vanaf de Resia-pas ben ik in Italië. Het bovenste deel van het dal van de Adige (tot aan Bolzano) heet de Vinschgau. Het is een erg mooi breed dal met aan weerszijden hoogoplopende hellingen waar iedere 5 km wel een stadje of dorpje met bijbehorende kasteelruïne in is gestrooid. Zo was ik gisteravond in het dorpje Glurns (Glurna): een heel mooi, nog helemaal ommuurd stadje. Binnen de muren lijkt het wel of je in de middeleeuwen bent beland.
De mensen hier in Zuid Tirol spreken onder elkaar een Duits klinkend dialect (wat ik niet kan volgen). Deze streek is in 1919 door Italië overgenomen van Oostenrijk (als vergoeding voor de Eerste Wereldoorlog?). Men heeft geprobeerd hier Duits verbieden en Italiaans in te voeren. Dat is niet gelukt. Vanaf de Tweede Wereldoorlog is Duits nu hier officieel de eerste taal en Italiaans de tweede taal. Alle naambordjes en aankondigingen zijn in twee talen opgesteld. Dus de mensen hier spreken primair Duits tegen een "blonde" hollander, alhoewel ze zonder moeite overschakelen op Italiaans. Zij zijn dus echt tweetalig opgegroeid.

Reschensee / Lago di Resia
Dit kunstmatige meer is in mijn geboortejaar (1950) ontstaan door de aanleg (vanaf 1920) van een stuwdam. Er was eerst een klein, natuurlijk meer. Grote stukken grond (ruim 600 ha), boerderijen, huizen en dorpen moesten wijken voor dit stuwmeer. De mensen hebben huis en haard moeten verlaten zonder enige noemenswaardige compensatie en dat allemaal om "goedkoop" aan elektriciteit te komen. De oude kerktoren van het dorp Graun im Vinschgau getuigt nog dagelijks van het aangedane onrecht. Hij staat inmiddels op de monumentenlijst.